Trainingsacteur in de spotlight

Achter elke sterke training, elk zorgvuldig assessment en ieder verdiepend coachingstraject staat vakmanschap. Eén van de mensen die hier al jarenlang een onmisbare bijdrage aan levert, is onze trainingsacteur Marc op der Heijde. Met zijn scherp observatievermogen, improvisatiekracht en gevoel voor veiligheid weet hij deelnemers uit te nodigen om echt te oefenen, te experimenteren en te groeien.

In dit interview vertelt Marc over wat het vak van trainingsacteur voor hem betekent, welke kwaliteiten daarin essentieel zijn en wat hem het meest raakt in de ontwikkeling van deelnemers. Ook deelt hij zijn kijk op samenwerking en wat een oefensituatie voor hem veilig en realistisch maakt.

Interview

Wat vind jij het mooiste aan werken als trainingsacteur?

Het mooiste aan werken als trainingsacteur is wanneer je met de deelnemers samen in een simulatie de juiste snaren raakt en de deelnemer daardoor tot inzichten komt die gaan helpen in ontwikkeling.

Samen met deelnemers experimenteren met gedrag en kijken of een andere aanpak ook kan werken in daarvoor geschikte situaties is zeer waardevol. Mensen worden zich bewust van misschien wel belemmerende overtuigingen en door het experimenteren komen ze er vaak achter dat wat ze graag zouden willen doen vaak ook kan. Nieuwe theorie kan meteen in de praktijk worden gebracht om het effect ervan zelf te ervaren. En dat in een gemoedelijke, veilige sfeer- dat maakt mijn werk uitdagend en waardevol. “

Welke vaardigheid of kwaliteit zet je het meest in tijdens assessments, coaching of trainingen — en waarom juist die?

De belangrijkste kwaliteit die je als acteur nodig hebt is de vaardigheid van de improvisatie als het gaat om het ambacht van het werk. In coaching- en trainingssituaties is het ook nodig een veilige, gemoedelijke sfeer te creëren zodat de deelnemers zich vrij kunnen voelen in het exploreren van hun eigen gedrag in een simulatie.

Eigenlijk vanaf het moment van de ontmoeting begint het voor mij als acteur al om de drempel, die veel deelnemers voelen bij het oefenen met een acteur, zo laag mogelijk te maken. Verbinding en contact maken zijn hierbij sleutelwoorden, maar vooral ook verwachtingsmanagement. Duidelijk maken dat de deelnemers zelf totaal de regie in handen hebben van het proces en ik als acteur er voor hen ben ter ondersteuning. Daarin kunnen ze mij bijsturen om de ervaring voor hen zo plezierig en effectief mogelijk te maken.”

Wat helpt volgens jou om een oefensituatie veilig én realistisch te maken voor deelnemers?

“Wat mij betreft begint het met een fijne samenwerking met de betreffende trainers, assessoren of coaches. Die samenwerking straalt af op het hele proces en heeft daarom veel effect op de gemoedstoestand van deelnemers aan een training, assessment of coaching.

Als dat goed is, dan is het contact dat je met de deelnemers maakt het volgende ankerpunt. Daarbij zijn er altijd een aantal spelregels waar ik me aan houd. Zo noem ik nooit wat we niet gaan doen. Dat kan namelijk onbedoeld het effect hebben de gedachten van deelnemers te voeden met potentiële nieuwe belemmeringen. Ik focus me vooral op de sfeer en op wat we wel gaan doen. Ten eerste is dat het proces van oefenen en daarbij nodig ik deelnemers uit dit proces echt te zien als experiment. Pielen op het oefenveldje waar alles kan en goed is.

Het realistische karakter van de oefening ontstaat door de juiste improvisatievaardigheden in te zetten en door mezelf te zien als onderdeel van de situatie van de deelnemer. Uit ervaring blijkt dat hoe normaler ik de situatie vind waarin wij ons begeven, hoe gemakkelijker het voor een deelnemer is die te accepteren. Door het juiste spel en de sfeer vraag je alle aandacht van de deelnemer voor het moment. Samen in het hier en nu oefenen of in een assessment in het hier en nu competenties ontdekken.”

Welke ontwikkeling of doorbraak bij deelnemers raakt jou het meest?

“Mij raakt het altijd het meest als deelnemers een “aha-erlebnis” hebben. Zo zei een deelnemer ooit als grappige opmerking: ‘Nu snap ik ook waarom het thuis altijd misgaat.’ Maar in de kern is dat het wel. Wanneer het experiment tot een inzicht leidt dat een fundament kan zijn voor verandering, groei of het toevoegen van nieuwe vaardigheden aan het bestaande palet.

Helemaal wanneer dit soort inzichten persoonlijk zijn en ook de deelnemer zelf raken, komt het diep binnen bij mij. Het is nooit mijn doel zo diep persoonlijk op zoek te gaan, maar het kan wel natuurlijk ontstaan. Ik besef me dat wij geen therapeuten zijn en dat we ons moeten beperken tot het doel van de training. Uiteindelijk bepaalt de trainer het niveau van diepgang; die is tenslotte beter in staat in te schatten wat een deelnemer of groep nodig heeft.”

Welke tip geef je mee aan kandidaten ter voorbereiding op het rollenspel?

“Heel kort: wees jezelf.

De simulatie is geen rollenspel tussen twee acteurs. Het is mijn rol de deelnemer of kandidaat in een assessment mee te nemen in de situatie zodat de deelnemer zich zo min mogelijk bezig hoeft te houden met inleving of fantasie van de situatie. Dit kan natuurlijk niet 100%, want het is altijd nep. Het is een gefingeerde simulatie. Het is oefenen op het kleine veldje naast het wedstrijdveld. Dat beeld maakt duidelijk waar we staan en wat de bedoeling is.”

Wat maakt onze samenwerking voor jou prettig of inspirerend?

“De samenwerking met trainers, coaches of assessoren is voor mij als zelfstandige de belangrijkste maatstaf in mijn werkplezier en in het niveau van kwaliteit dat ik kan leveren. Vooral wanneer we samen in een flow komen waarbij we elkaar begrijpen en aanvullen. Ik geniet ervan wanneer een trainer aanvullende observaties of feedback geeft die het proces van experimenteren in een simulatie beter maken.

In de afgelopen decennia ben ik erachter gekomen hoe groot het effect is wanneer de samenwerking met de trainer er een van synergie is. Het is mijn taak te filteren en te doseren in mijn feedback, maar het is ook de taak van de trainer de focus te houden bij dat wat echt nodig en relevant is. Dit gaat soms verder of een andere richting op dan de theorie van de training. Die flexibiliteit maakt dat deelnemers vaak meer krijgen dan verwacht of vooraf is afgesproken. Ik ervaar die samenwerking dan soms als een magisch moment waarin de som der delen niet het totaal, maar een meervoud daarvan is.”

Tot slot

Het gesprek met Marc laat zien hoe belangrijk vertrouwen, vakmanschap en samenwerking zijn om leren écht te laten landen. Zijn manier van werken nodigt uit tot experimenteren, tot het krijgen van inzichten die verder reiken dan de oefensituatie alleen.

We zijn trots op de langdurige samenwerking met Marc en dankbaar voor zijn betrokkenheid, scherpte en creativiteit. Zijn bijdrage maakt telkens opnieuw het verschil in de kwaliteit en impact van onze trajecten.

Wil je gebruikmaken van een trainingsacteur?

Neem contact op met Monique voor meer informatie